Skip to content

Files

Latest commit

baristunarbaristunar
Refactor: readme code blocks
Sep 14, 2022
43c297b · Sep 14, 2022

History

History
218 lines (162 loc) · 11.4 KB

README.md

File metadata and controls

218 lines (162 loc) · 11.4 KB

Singleton Pattern

Bu yazı patterns.dev'den çevirilmiştir.

Uygulamamız boyunca tek bir global instance’ı paylaşın.

Singleton Pattern

Singleton’lar, tek bir instance’ı olan ve global olarak erişilebilen sınıflardır. Tek instance, uygulamamız genelinde paylaşılabilir, bu da Singletonları bir uygulamada global state’i yönetmek için harika kılar.

İlk olarak, bir ES2015 sınıfını kullanarak bir singleton’un nasıl görünebileceğine göz atalım. Bu örnek için, aşağıdaki metodları içeren bir Counter sınıfı oluşturacağız:

  • instance’ın değerini döndüren bir getInstance metodu

  • mevcut counter değerini döndüren bir getCount metodu

  • counter ‘ın değerini bir arttıran increment metodu

  • counter ‘ın değerini bir azaltan decrement metodu

let counter = 0;
class Counter {
  getInstance() {
    return this;
  }
  getCount() {
    return counter;
  }
  increment() {
    return ++counter;
  }
  decrement() {
    return --counter;
  }
}

Ancak bu sınıf, Singleton kriterlerini karşılamıyor! Bir Singleton instance’ı yalnızca bir kez oluşturulabilir.

let counter = 0;
class Counter {
  getInstance() {
    return this;
  }
  getCount() {
    return counter;
  }
  increment() {
    return ++counter;
  }
  decrement() {
    return --counter;
  }
}
const counter1 = new Counter();
const counter2 = new Counter();
console.log(counter1.getInstance() === counter2.getInstance()); 
// false

new metodunu iki kez çağırarak counter1 ve counter2 değişkenlerini iki farklı instance’a eşitledik. counter1 ve counter2 'nin getInstance metodu tarafından döndürülen değerler, etkin bir şekilde farklı instancelara referanslar döndürdü: bunlar kesinlikle eşit değiller!

Singleton Pattern

Şimdi Counter tek bir kez oluşturulduğundan emin olalım. Yalnızca bir instance’ın oluşturulabileceğinden emin olmanın bir yolu, instance adlı bir değişken oluşturmaktır. Counter ‘ın constructor metodunda bir instance oluşturulduğunda, instance ‘ı bir instance’a referans olarak atayabiliriz. instance değişkenin zaten bir değeri olup olmadığını kontrol ederek yeni instance oluşumlarını önleyebiliriz. Eğer bir instance zaten varsa bu olmamalı: kullanıcıyı durumdan haberdar etmek için hata fırlatılmalıdır.

let instance;
let counter = 0;
class Counter {
  constructor() {
    if (instance) {
      throw new Error("You can only create one instance!");
    }
    instance = this;
  }
  getInstance() {
    return this;
  }
  getCount() {
    return counter;
  }
  increment() {
    return ++counter;
  }
  decrement() {
    return --counter;
  }
}
const counter1 = new Counter();
const counter2 = new Counter();
// Error: You can only create one instance!

Mükemmel! Artık birden fazla instance oluşturamayız.

counter instance’ını counter.js dosyasından dışa aktaralım. Ancak bunu yapmadan önce örneği de dondurmalıyız (Object.freeze). The Object.freeze metodu, kodun tüketilmesinin Singleton’ı değiştirememesini sağlar. Dondurulmuş instance’taki özellikler eklenemez veya değiştirilemez, bu da Singleton’daki değerlerin yanlışlıkla üzerine yazma riskini azaltır.

let instance;
let counter = 0;
class Counter {
  constructor() {
    if (instance) {
      throw new Error("You can only create one instance!");
    }
    instance = this;
  }
  getInstance() {
    return this;
  }
  getCount() {
    return counter;
  }
  increment() {
    return ++counter;
  }
  decrement() {
    return --counter;
  }
}
const singletonCounter = Object.freeze(new Counter());
export default singletonCounter;

Şimdi Counter instance’ını uygulayan bir uygulamaya bakalım. Aşağıdaki dosyalara sahibiz:

  • counter.js: Counter sınıfını içerir ve bir Counter instance’ını varsayılan dışa aktarma olarak dışa aktarır (export default).

  • index.js: redButton.js ve blueButton.js modüllerini yükler.

  • Counter‘ı içe aktarır ve kırmızı buttona event dinleyicisi olarak Counter'ın arttırma metodunu ekler ve getCount metodunu çağırarak sayacın geçerli değerini sıralı kayıtlara (loglara) kaydeder.

  • Counter'ı içe aktarır ve mavi buttona event dinleyicisi olarak arttırma metodunu ekler ve getCount metodunu çağırarak sayacın geçerli değerini sıralı kayıtlara (loglara) kaydeder.

Hem blueButton.js hem de redButton.js, aynı instance’ı counter.js ‘den içe aktarır. Bu instance, her iki dosyada da Counter olarak içe aktarılır.

Singleton Pattern

redButton.js veya blueButton.js dosyasında artırma metodunu çağırdığımızda, Counter instance’ındaki counter özelliğinin değeri her iki dosyada da güncellenir. Kırmızı veya mavi buttona tıklamamızın bir önemi yok: aynı değer tüm instancelar arasında paylaşılıyor. Bu nedenle, yöntemi farklı dosyalarda çağırıyor olmamıza rağmen, counter birer birer artmaya devam ediyor.

Avantajları ve Dezavantajları

Instance oluşturmayı yalnızca bir instance ile sınırlamak, potansiyel olarak çok fazla bellek alanından tasarruf sağlayabilir. Her seferinde yeni bir instance için bellek kurmak yerine, uygulama boyunca başvurulan yalnızca bir instance için bellek kurmamız gerekir. Bununla birlikte, Singletonlar aslında bir anti-kalıp (anti-pattern) olarak kabul edilir ve JavaScript’te kaçınılabilir (veya kaçınılmalıdır).

Java veya C++ gibi birçok programlama dilinde, JavaScript’te yapabildiğimiz şekilde nesneleri doğrudan oluşturmak mümkün değildir. Nesne yönelimli programlama dillerinde nesne oluşturan bir sınıf oluşturmamız gerekir. Oluşturulan nesne, tıpkı JavaScript örneğindeki instance değeri gibi, sınıfın instance’ının değerine sahiptir.

Ancak, yukarıdaki örneklerde gösterilen sınıf uygulaması aslında aşırıya kaçıyor. JavaScript’te doğrudan nesneler oluşturabildiğimiz için, aynı sonucu elde etmek için normal bir nesne kullanabiliriz. Singletonları kullanmanın bazı dezavantajlarını ele alalım!

Normal bir nesne kullanma

Daha önce gördüğümüzle aynı örneği kullanalım. Ancak bu sefer counter basitçe şunları içeren bir nesnedir:

  • bir count özelliği
  • count değerini bir arttıran increment metodu
  • count değerini bir azaltan decrement metodu

Bu kısımdaki kodlara codesandbox üzerinden erişebilirsiniz.

Nesneler referansa göre iletildiğinden, hem redButton.js hem de blueButton.js aynı counter nesnesine bir referansı içe aktarır. Bu dosyalardan herhangi birinde count değerini değiştirmek, her iki dosyada da görünen sayaçtaki değeri değiştirecektir.

Test süreci

Singleton’a dayanan kodu test etmek zor olabilir. Her seferinde yeni instancelar oluşturamadığımız için tüm testler, önceki testin genel instance’ında yapılan değişikliğe dayanır. Bu durumda testlerin sırası önemlidir ve küçük bir değişiklik tüm test paketinin başarısız olmasına neden olabilir. Testten sonra, testler tarafından yapılan değişiklikleri sıfırlamak için tüm instance’ı sıfırlamamız gerekiyor.

Bu kısımdaki kodlara codesandbox üzerinden erişebilirsiniz.

Bağımlılık gizleme

Başka bir modülü içe aktarırken, bu durumda superCounter.js, modülün bir Singleton içe aktardığı açık olmayabilir. Bu durumda index.js gibi diğer dosyalarda, bu modülü içe aktarıyor ve metodlarını çağırıyor olabiliriz. Bu şekilde, Singleton’daki değerleri yanlışlıkla değiştiririz. Singleton’ın birden çok instance’ı uygulama boyunca paylaşılabildiğinden, bu beklenmedik davranışlara yol açabilir ve bunların tümü de değiştirilir.

Bu kısımdaki kodlara codesandbox üzerinden erişebilirsiniz.

Global davranış

Bir Singleton instance’ına, uygulamanın tamamında başvuruda bulunulabilmelidir. Global değişkenler temelde aynı davranışı gösterirler: global değişkenler global kapsamda mevcut olduğundan, bu değişkenlere uygulama boyunca erişebiliriz.

Global değişkenlere sahip olmak genellikle kötü bir tasarım kararı olarak kabul edilir. Global kapsam kirliliği, yanlışlıkla global bir değişkenin değerinin üzerine yazılmasıyla sonuçlanabilir ve bu da birçok beklenmedik davranışa yol açabilir.

ES2015'te global değişkenler oluşturmak oldukça nadirdir. Yeni let ve const anahtar sözcüğü, bu iki anahtar sözcükle bildirilen değişkenleri blok kapsamlı tutarak geliştiricilerin yanlışlıkla global kapsamı kirletmesini önler. JavaScript’teki yeni module sistemi, değerleri bir modülden export ederek ve bu değerleri diğer dosyalarda import ederek global kapsamı kirletmeden global olarak erişilebilir değerler oluşturmayı kolaylaştırır.

Bununla birlikte, bir Singleton için yaygın kullanım durumu, uygulamanız boyunca bir tür global state’e sahip olmaktır. Kod tabanınızın birden çok parçasının aynı değiştirilebilir nesneye (mutable object) bağlı olması beklenmeyen davranışlara yol açabilir.

Genellikle, kod tabanının belirli kısımları global state içindeki değerleri değiştirirken, diğerleri bu verileri tüketir. Buradaki yürütme sırası önemlidir: tüketilecek veri olmadığında (henüz) yanlışlıkla verileri ilk önce tüketmek istemiyoruz! Global bir state kullanırken veri akışını anlamak, uygulamanız büyüdükçe ve düzinelerce bileşen birbirine bağlandıkça çok zorlaşabilir.

React’te state yönetimi

React’te, Singletons kullanmak yerine Redux veya React Context gibi state yönetimi araçları aracılığıyla genellikle global bir state’e başvururuz. Global state davranışları Singleton’ınkine benzer görünse de, bu araçlar Singleton’ın değişken durumundan ziyade salt okunur bir durum sağlar. Redux kullanırken, bir bileşen bir dispatcher aracılığıyla bir action gönderdikten sonra, yalnızca salt işlev azaltıcılar durumu güncelleyebilir.

Global bir state’e sahip olmanın dezavantajları bu araçları kullanarak sihirli bir şekilde ortadan kaybolmasa da, bileşenler durumu doğrudan güncelleyemediğinden, en azından global state’in istediğimiz şekilde mutasyona uğradığından emin olabiliriz.

Singleton tasarım kalıbının sonlarına gelirken en sık kullanım amaçları ise şunlardır;

  • Logging
  • Driver objects,
  • Caching,
  • Thread pool

Ayrıca Abstract Factory, Builder, Prototype, Facade gibi diğer tasarım kalıpları ile de birlikte kullanılabilirler.

Kaynaklar